روشهای درمان منافذ باز پوست

پوست بزرگترین اندام بدن به حساب می‌آید. روی سطح پوست، میلیون‌ها منفذ وجود دارد که بسیاری از آنها حتی با چشم انسان قابل مشاهده نیست. این منافذ،باید باز باشند تا به پوست اجازه «تنفس» دهد. هر یک از این منافذ، یک ریشه مو را در خود جای داده‌اند. به علاوه، در عمق منافذ پوست، غدد سباسه( sebaceaus gland) قرار گرفته که چربی خاصی به نام سبوم تولید می‌کند.

تعداد غدد سباسه در واحد سطح پوست روی صورت، کمر، سینه و کشاله ران‌ها بیشتر است. هورمون‌ها نقش اساسی در تحریک این غدد ایفا می‌کنند تا مقدار سبوم یا چربی بیشتر تولید کنند. به همین خاطر منافذ موجود روی پوست صورتتان، به خصوص روی بینی، پیشانی و گونه‌ها ممکن است بازتر از منافذ سایر نقاط بدن به نظر بیایند.
دهانه منافذ همه انواع پوست‌، از چرب و مختلط گرفته تا خشک، می‌تواند بازتر از حد معمول شود. این وضعیت باعث ایجاد ظاهری ناخوشایند در سطح پوست می شود، به خصوص اگر آلودگی‌های مختلف، باکتری، چربی یا سلول‌های مرده پوست در این منافذ جمع شده باشند.

منافذ باز یا همان (Large Pores) از نظر پزشکی، خطری برای سلامت پوست در پی ندارد، اما به لحاظ زیبایی چندان مطلوب نیست. در نوجوانان و بزرگسالانی که مستعد آکنه هستند، این منافذ پوستی ممکن است مسدود شده و در نتیجه جوش‌های سرسیاه یا سرسفید روی پوست ظاهر شوند. در سنین بالاتر هنگامیکه پوست دچار علائم پیرپوستی یا Ageing می‌شود، کلاژن کمتری تولید می‌کند. همین امر سبب خواهد شد که در این موارد، منافذ پوست، بازتر از حد معمول به نظر برسد و از نظر زیبایی مشکل‌ساز شود.

لازم به ذکراست که امکان باز کردن یا بستن منافذ پوست وجود ندارد. در اکثر موارد وقتی فردی می‌گوید که می‌خواهد منافذ پوستی‌اش را باز کند، آنچه به آن اشاره دارد در واقع پاکسازی عمیق پوست و خارج کردن چربی‌ اکسید شده در دهانه منافذ پوست است. چنین اقداماتی باعث می‌شود که منافذ باز پوستی، کوچک‌تر یا بسته به نظر برسند. مشکل باز شدن منافذ پوست صورت معمولاً در قسمت گونه‌ها و بینی بیشتر بروز می‌کند. در برخی از افراد، امکان دارد این مساله در قسمت پیشانی و چانه و در مردان امکان دارد در قسمت سینه، بازوها و مچ دست‌ها بروز کند.

دلایل ایجاد منافذ به ظاهر باز پوستی

• ایجاد منافذ به ظاهر باز پوستی علل متعددی دارد. این موارد عبارتند از:
• تولید زیادی چربی پوست (سبوم)
• کاهش خاصیت ارتجاعی پوست
• فولیکول‌های ضخیم مو
• ژنتیک یا وراثت
• کاهش تولید کلاژن در پوست که به واسطه افزایش سن روی می‌دهد
• آسیب ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه مضر خورشید

عملکرد منافذ پوستی

اگرچه منافذ پوست کوچک به نظر می‌رسند، به اندازه اعضای دیگر بدن دارای اهمیت می‌باشند. منافذ پوست سبب خروج حرارت بدن می‌شوند. چنانچه دمای بدن به علت ورزش و یا فعالیت‌های جسمانی دیگر افزایش پیدا کند، حرارت به شکل عرق از بدن خارج می‌شود تا دمای بدن کاهش پیدا کند. منافذ سبب حفظ رطوبت پوست می‌شوند. فولیکول‌های مو جهت کمک به حفظ رطوبت پوست، چربی تولید می‌کنند. در صورت تولید چربی بیش از حد، منافذ پوست از حد معمول بازتر می‌شوند.

امکان دارد احساسات مختلف از طریق منافذ پوستی ابراز شوند. احساساتی مانند شوکه شدن، ترسیدن و احساس سرما باعث می‌شوند تا عضلات کوچک در ناحیه فولیکول‌ها فعال شده و منجر به راست ایستادن موهای بدن در منافذ پوست می‌شوند.

عوامل مؤثر در باز شدن منافذ پوست

عوامل دیگری که در باز شدن منافذ پوست مؤثر هستند شامل موارد زیر می‌باشند:

• افزایش سن : افزایش سن باعث بروز مشکلات پوستی مختلفی از جمله باز شدن منافذ پوست می‌شود. با افزایش سن، سرعت روند پیری پوست نیز افزایش پیدا می‌کند. این عامل سبب کشیدگی و باز شدن منافذ بسته پوست می‌شود.
• کاهش میزان کلاژن و الاستین : کاهش میزان کلاژن و الاستین موجود در پوست باعث تحلیل پوست می‌شود؛ چرا که کلاژن یکی از مهم‌ترین اجزای پوست محسوب می‌شود. در صورت از دست رفتن مقادیر زیاد کلاژن، پوست شل و سست شده و منجر به باز شدن منافذ پوست می‌شود.
• عدم تعادل هورمونی : عدم تعادل هورمونی سبب تیره شدن پوست، باز شدن منافذ و بروز چین و چروک می‌شود. به علاوه در اثر تولید بیش از حد برخی از هورمون‌ها، ممکن است آکنه ایجاد شده و پوست بیش از حد طبیعی چرب شود. چربی بیش از حد پوست سبب ایجاد آکنه‌های غیر التهابی و باز شدن منافذ پوست می‌شود.
• جنسیت : پوست بدن مردان چرب‌تر از پوست بدن زنان است و منافذ پوست بدن مردان نیز بازتر است. عوامل هورمونی و قاعدگی می‌توانند سبب باز شدن منافذ پوست بدن زنان شود.
• نور خورشید : دو نوع پرتو UVA و UVB در نور خورشید وجود دارند. پرتو UVA برای کلاژن زیر لایه میانی پوست مضر می‌باشد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید به طور مداوم به کلاژن و الاستین پوست آسیب وارد می‌کند و سبب خشکی و باز شدن منافذ پوست و بروز چین و چروک می‌شود.
• بیماری‌های پوستی : بیماری‌های پوستی عامل بسیار مهمی در باز شدن منافذ پوست محسوب می‌شوند. افراد دارای پوست چرب و یا مبتلا به مشکلات پوستی در ناحیه تی در صورت (T-zone) دارای منافذ پوستی بازتری هستند.

درمان منافذ باز پوست

امکان دارد برخی از افراد نسبت به مساله باز شدن منافذ پوست بی‌توجه باشند؛ ولی در زنان جوان این مشکل می‌تواند سبب بروز آکنه التهابی و جوش‌های سر سیاه شود. در اثر باز شدن این منافذ، چربی بیشتری تولید شده و پوست صورت بیشتر از حد عادی چرب می‌شود. همچنین باز شدن منافذ پوست می‌تواند بر آرایش کردن زنان تأثیر بگذارد چرا که جهت پوشاندن منافذ به استفاده مقدار بیشتری از محصولات آرایشی نیاز است. در این صورت محصولات آرایشی بر روی صورت شبیه یک لایه کیک شده و طبیعی به نظر نمی‌رسد. مشکل باز شدن منافذ پوست بایستی با استفاده از موارد زیر رفع شود:

مصرف داروی موضعی

ویتامین A سبب کاهش فعالیت غدد چربی، تسریع لایه‌برداری پوست و تحریک تولید کلاژن می‌شود. در نهایت این ویتامین سبب کاهش خطوط ظریف و چین و چروک و بسته شدن منافذ باز پوست می‌شود. البته مشاهده نتیجه درمان به چندین ماه زمان نیاز دارد و افراد بایستی جهت استفاده از ویتامین A بایستی احتیاط کنند. این ویتامین سبب حساس شدن پوست در برابر نور خورشید می‌شود و در نتیجه امکان دارد لک و کک و مک ایجاد شوند. مصرف ویتامین A بایستی با نظارت پزشک انجام شود.

لایه‌برداری پوست با استفاده از آلفا هیدروکسی اسید (AHA)

استفاده از آلفا هیدروکسی اسید و پلی هیدروکسی اسید (AHA و PHA) به لایه‌برداری لایه شاخی کمک کرده، پوست را ضخیم کرده و سبب کاهش لکه‌های تیره و بستن منافذ باز پوست می‌شود. پس از لایه‌برداری با AHA، بایستی به طور مداوم از کرم ضد آفتاب استفاده شود. از ورزش در محیط باز باید خودداری شود. پیش از استفاده از AHA با غلظت بیش از ۱۰% برای درمان منافذ باز پوست بایستی با پزشک مشورت شود؛ چرا که در ابتدا بایستی وضعیت پوست بررسی شود.

بستن منافذ باز پوست با لیزر

لیزردرمانی بهترین روش بستن منافذ باز پوست محسوب می‌شود. لیزردرمانی به دو روش انجام می‌شود:
لیزر غیر تخریبی: این نوع لیزر باعث آسیب‌دیدگی سطح پوست نمی‌شود. لیزر غیر تخریبی بر بافت لایه میانی اثر گذاشته و سبب تولید کلاژن، بستن منافذ باز پوست، کاهش خطوط و چین و چروک‌های پوست صورت و ضایعات رنگدانه‌ای پوست می‌شود. در نتیجه، پوست شاداب‌تر و باطراوت‌تر به نظر می‌رسد.
لیزر تخریبی: این نوع لیزر باعث تولید حرارت می‌شود. این حرارت سبب‌ترمیم بخش کوچکی از پوست (از لایه شاخی تا لایه میانی) پوست شده و تقریبا ۳ تا ۴ روز بعد، کلاژن تولید می‌شود و منافذ باز پوست بسته می‌شوند.

بستن منافذ باز پوست با امواج رادیویی

از امواج رادیویی حرارتی می‌توان به منظور بستن منافذ باز پوست استفاده کرد. امواج رادیویی حرارتی علاوه بر از بین بردن چربی صورت، سبب انتقال انرژی حرارتی به لایه میانی پوست و تولید کلاژن می‌شوند. استفاده از امواج رادیویی روش مناسبی جهت بستن منافذ باز پوست محسوب می‌شود.

میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ یک روش غیر تهاجمی جهت رفع مشکلات پوستی محسوب می‌شود. در این روش از درمارولر و یا قلم میکرونیدل استفاده می‌شود. درمارولر یک غلتک دستی است که سوزن‌های کوچکی بر روی آن قرار گرفته و قلم میکرونیدل ابزاری مجهز به موتور است که با استفاده از سوزن‌های کوچک سبب ایجاد سوراخ در پوست می‌شود. این سوراخ‌ها باعث ایجاد آسیب‌های جزئی در پوست شده و سبب افزایش سرعت روند بهبودی پوست می‌شوند. این روش به بستن منافذ باز پوست کمک می‌کند.